AK Parti Karaman Milletvekili Recep Konuk, özelleştirilmesi düşünülen şeker fabrikalarının, çiftçi kuruluşlarınca işletilecek modele dönüştürülmesi gerektiğini söyledi. Konuk, ''Mevcut şekliyle özelleştirilecek olursa inşaat firmalarının, bu üretimin hem üretim aşamasındaki bilgi yoğunluğuna vakıf olmayan hem de üreticinin içinde olmayan yapıyla özelleştirilmesi durumunda, bu özelleştirmenin sonucunun kaos olacağını düşünüyorum.'' dedi.
Modele ilişkin Avrupa ülkelerinden de örnekler veren Konuk, ''Bugün Birleşik Devletlerdeki şeker fabrikalarının, pancar şekeri işleyen fabrikaların, tamamı özel sektör işletemediği için bugün kooperatif veya çiftçi kuruluşlarına devredilerek tamamı, çiftçi kuruluşlarının işlettiği bir modele dönmüştür. Amerika gibi dünyanın en liberal memleketinde bile eğer şeker pancarı tabiatı gereği özel sektör tarafından işletilememiş ise bu bizim ülkemizde de işletilemez. Avrupa'da da benzer gelişmeler başlamış. Başta Almanya'da yüzde 80'e, Fransa'da yüzde 80'nin üstüne çıkarak, bugün kooperatif ve çiftçi kuruluşlarına devredilmiştir. Hatta Hollanda ve İngiltere'de çiftçi kuruluşlarının işletme oranı yüzde 100'ün üzerine çıkmıştır. Şeker pancarının, pancar çiftçisinin, üretenin içinde olmadığı bir sanayinin işlemeyeceğini söylüyorum.'' dedi.
Üretilen pancarın, başka bölgelerdeki fabrikalara transferinin yapılmasının da uygun olmadığını kaydeden Konuk, şunları söyledi:
''Bunun sebebi şudur. 1 hektar arazide yaklaşık 75 ton şeker pancarı üretilir. Aynı 1 hektar araziden 4 ton ayçiçeği üretilir. Sadece ikisiyle mukayese edersek derdimi daha iyi anlatmış olurum. Bugün 1 hektar arazideki şeker pancarını bulunduğunuz bölge yerine bir başka yere transfer ederseniz, gelirinizin yüzde 120'sini nakliye olarak ödemek durumdasınız. Şeker pancarı yetiştirildiği yerden uzaklaştıkça ekonomik değerini kaybeder. Gelirinizin yüzde 120'sini, cebinize ilave para koyarak transfer edersiniz. Aynı ayçiçeğini, aynı bölgeye transfer etmek isterseniz gelirinizin yaklaşık yüzde 10'unu ödemek zorundasınız. Bu ürün başka bölgeye transfere tabi tutulduğu zaman o ürünün tabiatı gereği münavebe bozulur. Münavebe bozulduğu zaman halk tabiriyle pancar kanseri tarlalarda başlar ve pancarı üretemezsiniz. Ürünün başka bölgelere transferi, bir sonraki yere saklama, farklı fabrikalara verme şansı olmadığı için ürün bölgedeki mahkemeye mahkumdur.''
Pancar üretilen bölgedeki fabrikanın, özel sektör ve tek olması durumunda, o bölgede pancar üretiminin düşeceğini kaydeden Konuk, şöyle konuştu:
''Bölgedeki fabrika tek fabrika ise ve özel sektörse, elbette özel sektör karını düşünerek elinden geleni yapacaktır ve tek taraflı kar anlayışı da çiftçi ile sanayicinin birlikte yürümesine engel olacaktır. Ürün rekabetini kaybedecektir. Şeker pancarının da rekabeti tek alıcıdan dolayı rekabeti kaybolur ve zamanla şeker pancarının üretimi düşür. Bu Birleşik Devletler‘de, Fransa'da, Almanya’da, Hollanda'da test edilmiş. Hepsinde benzer sonuçlarla karşılaşıldığı için hızla üretici kuruluşları ihdas edilerek, kooperatifler ve çiftçi birlikleri oluşturularak şeker sanayinin işletilmesi, üretenle sanayi birlikte işletecek bir modele geçilmiştir. Biz de bugün, yarın geç olmadan Konya, Kayseri ve Amasya'daki örnekleri bakılarak varsa aksaklıkları giderilerek benzer modelle geçmeliyiz. Şeker pancarını, özellikle gıdayı başka ellere özellikle yabancı ellere, mahkum etmeyiz diye düşünüyorum.''
Modele ilişkin Avrupa ülkelerinden de örnekler veren Konuk, ''Bugün Birleşik Devletlerdeki şeker fabrikalarının, pancar şekeri işleyen fabrikaların, tamamı özel sektör işletemediği için bugün kooperatif veya çiftçi kuruluşlarına devredilerek tamamı, çiftçi kuruluşlarının işlettiği bir modele dönmüştür. Amerika gibi dünyanın en liberal memleketinde bile eğer şeker pancarı tabiatı gereği özel sektör tarafından işletilememiş ise bu bizim ülkemizde de işletilemez. Avrupa'da da benzer gelişmeler başlamış. Başta Almanya'da yüzde 80'e, Fransa'da yüzde 80'nin üstüne çıkarak, bugün kooperatif ve çiftçi kuruluşlarına devredilmiştir. Hatta Hollanda ve İngiltere'de çiftçi kuruluşlarının işletme oranı yüzde 100'ün üzerine çıkmıştır. Şeker pancarının, pancar çiftçisinin, üretenin içinde olmadığı bir sanayinin işlemeyeceğini söylüyorum.'' dedi.
Üretilen pancarın, başka bölgelerdeki fabrikalara transferinin yapılmasının da uygun olmadığını kaydeden Konuk, şunları söyledi:
''Bunun sebebi şudur. 1 hektar arazide yaklaşık 75 ton şeker pancarı üretilir. Aynı 1 hektar araziden 4 ton ayçiçeği üretilir. Sadece ikisiyle mukayese edersek derdimi daha iyi anlatmış olurum. Bugün 1 hektar arazideki şeker pancarını bulunduğunuz bölge yerine bir başka yere transfer ederseniz, gelirinizin yüzde 120'sini nakliye olarak ödemek durumdasınız. Şeker pancarı yetiştirildiği yerden uzaklaştıkça ekonomik değerini kaybeder. Gelirinizin yüzde 120'sini, cebinize ilave para koyarak transfer edersiniz. Aynı ayçiçeğini, aynı bölgeye transfer etmek isterseniz gelirinizin yaklaşık yüzde 10'unu ödemek zorundasınız. Bu ürün başka bölgeye transfere tabi tutulduğu zaman o ürünün tabiatı gereği münavebe bozulur. Münavebe bozulduğu zaman halk tabiriyle pancar kanseri tarlalarda başlar ve pancarı üretemezsiniz. Ürünün başka bölgelere transferi, bir sonraki yere saklama, farklı fabrikalara verme şansı olmadığı için ürün bölgedeki mahkemeye mahkumdur.''
Pancar üretilen bölgedeki fabrikanın, özel sektör ve tek olması durumunda, o bölgede pancar üretiminin düşeceğini kaydeden Konuk, şöyle konuştu:
''Bölgedeki fabrika tek fabrika ise ve özel sektörse, elbette özel sektör karını düşünerek elinden geleni yapacaktır ve tek taraflı kar anlayışı da çiftçi ile sanayicinin birlikte yürümesine engel olacaktır. Ürün rekabetini kaybedecektir. Şeker pancarının da rekabeti tek alıcıdan dolayı rekabeti kaybolur ve zamanla şeker pancarının üretimi düşür. Bu Birleşik Devletler‘de, Fransa'da, Almanya’da, Hollanda'da test edilmiş. Hepsinde benzer sonuçlarla karşılaşıldığı için hızla üretici kuruluşları ihdas edilerek, kooperatifler ve çiftçi birlikleri oluşturularak şeker sanayinin işletilmesi, üretenle sanayi birlikte işletecek bir modele geçilmiştir. Biz de bugün, yarın geç olmadan Konya, Kayseri ve Amasya'daki örnekleri bakılarak varsa aksaklıkları giderilerek benzer modelle geçmeliyiz. Şeker pancarını, özellikle gıdayı başka ellere özellikle yabancı ellere, mahkum etmeyiz diye düşünüyorum.''
